De Leerse

Beschrijving: De Leerse was een overjaars populierenbosje dat mag groeien tot een waardevol natuurgebiedje. Het is gelegen in de straat Brun Cornet in Rekkem (deelgemeente van Menen). Het domein is omwille van z'n vrij geringe omvang niet vrij toegankelijk voor het publiek.
Grootte: 39a 80ca (3980 m2)
Ligging: naast het huisnummer 31 in Brun Cornet te Rekkem. Het is een hoekperceel.
Toegang: voorlopig niet toegankelijk voor bezoekers, er zijn (nog) geen wandelpaden
Eigendom: het ganse bosje is eigendom van vzw Natuurpunt
Historiek: wat was er voor 2019
Fauna en flora: egels, muizen, vlinders en voorlopig heel veel Italiaanse populier
 
Inrichting en beheer Brun Cornet 3
Eind 2021 werden de bejaarde Italiaanse populieren gerooid. We lieten enkele dode verticale bomen staan en ook een paar bomen met afgeknotte top bleven staan. Want dood hout brengt leven in het bos. Midden januari 2022 werden verschillende nieuwe soorten aangeplant in het gebied.
 
Er werd een inrichtingsplan opgemaakt. Na het inrichtingsplan volgt een beheerplan dat systematisch opgevolgd en uitgevoerd zal worden.
 
Het inrichten bestond in 2021 uit ondermeer:
  • opruimen van het aanwezige zwerfvuil,
  • het verwijderen van allerlei omheiningen in en rond het domeintje,
  • het dempen van een mestvaalt.

239404304 10160019636454298 1772560701031192231 n

 

Opruiming van het terrein aug 2021

 

 

 

 

 

 

Er werden twee zones ingericht:

1) de zone met toekomstbomen zomereik

Centraal werden in december '21 twee klompen aangeplant met zomereiken met de bedoeling om hiervan twee toekomstbomen uit te ontwikkelen.

Het beheer bestaat uit het vrijhouden van ondergroei de eerste jaren zodat deze toekomstbomen veel plaats en licht krijgen. In de latere jaren is niet-concurrerende ondergroei mogelijk. De overige eiken kunnen geruimd worden. Opschot van populieren moet jaarlijks verwijderd worden.

2) rest van het domein

De rest van het domein wordt ingericht als een bosje met diverse inheemse beplanting en is voorzien van bosrandvegetatie. De aangeplante soorten (zowel binnenin als aan de buitenrand) zijn: zwarte els, eensteilige meidoorn, sporkehout, hazelaar, gelderse roos, spaanse aak, haagbeuk, boskers, gewone esdoorn, sleedoorn, rode kornoelje, zomereik, wilde appel en schietwilg.

Het beheer bestaat uit het vrijhouden van ondergroei de eerste jaren. In de latere jaren is natuurlijke ondergroei mogelijk. Opschot van populieren moet jaarlijks verwijderd worden. Verwildering van vlier moet beperkt worden.

De Leerse luchtfoto met doelplan 2023

De verdere ontwikkeling van domeintje wordt in grote mate mee bepaald door wat er met de omliggende percelen kan gebeuren. In een ideaal scenario kan er nog wat grond aangekocht worden in de nabije omgeving om zo een grotere stapsteen te vormen tussen de verschillende natuurgebieden in Menen en het spaarbekken van de LAR in Rekkem.

    Luchtfoto Brun Cornet 2020

Luchtfoto anno 2018

 

 

Brun Cornet 1 Toestand augustus 2021

 

   Toestand dec 2021 3 
  Toestand december 2021

Aanplant januari 2022 1

Aanplant bomen en struiken - januari 2022

 


 

 

Historiek

Samen met de heemkundige kring van Menen wordt onderzocht hoe het terrein er bij lag in het verre verleden. Op de Ferrariskaart wordt een vierkantshoeve waargenomen in de nabijheid van waar het bosje nu ligt. De hoeve/herberg van eind 17de eeuw droeg de naam "De Leerse". Op het einde van de 19de eeuw werd de hoeve door een brand volledig verwoest. De hoeve lag deels op wat nu de E17 is en deels op wat nu het natuurgebied is. In het meer nabije verleden werd – tezamen met de aanleg van de autosnelweg E17 in 1966 – door de toenmalige eigenaars besloten om een populierenbosje aan te planten met Italiaanse populier. Door de onteigeningen bij de aanleg van de E17 werden omliggende gronden soms gereduceerd tot economisch niet rendabele landbouwpercelenn. Luciferfabriek Union Match uit Geraardsbergen bood eigenaars van zulke percelen de mogelijkheid om in te stappen in een soort contract waarbij populierenbomen werden aangeplant ten behoeve van de luciferindustrie. Dit populierenbos werd nooit gerooid als gebruikshout en liep het voorbije decenium op het einde van zijn leven. Heel wat populieren vielen ondertussen om en het terrein raakte ook begroeid met een quasi ondoordringbare ondergroei van braam en vlier. In 2019 kreeg Natuurpunt Kortrijk de kans om dit domeintje aan te kopen ondanks het feit dat dit buiten de perimeter van Kortrijk ligt. Natuurpunt Menen zag af van de aankoop dus sprong Natuurpunt Kortrijk op de kar.


Omgeving Brun Cornet op de Ferrariskaart

 

Ferrariskaart anno 1777

 

 

 

 

Fauna en Flora

  1. Flora: Het domein werd in 2021 overheerst door Italiaanse populier en vlier. In de struiklaag vonden we ook overwegend brandnetel en braam. Na de kap van de Italiaanse populieren werd er in 2022 een inheems bosje aangeplant met in de zoom eenstijlige meidoorn, sporkehout, gelderse roos, spaanse aak, sleedoorn, hazelaar, rode kornoelje en wilde appel. Als hoofdboomsoorten binnenin het bosje werden volgende aanplantingen gedaan: zwarte els, haagbeuk, boskers, schietwilg en gewone esdoorn.
    In juni 2022 deden de specialisten van de plantenwerkgroep een inventarisatie in het gebied. Ze vonden maar liefst 100 verschillende soorten planten! Dit is een indicatie dat er zeker potentieel is om dit domein uit te laten groeien tot een biodivers habitat voor allerlei organismes.
  2. Fauna: Er werd door de zoogdierenwerkgroep reeds een inventarisatie gemaakt van de aanwezige zoogdieren in het nabijgelegen spaarbekken van de LAR en daaruit bleek dat volgende soorten voorkomen in de nabije omgeving; Europese haas, Rosse woelmuis, Dwergmuis, Eikelmuis, West-Europese egel, Huisspitsmuis, Europese mol, Vos en Bunzing. Aan de amfibieënwerkgroep, de vogelwerkgroep en de insectenwerkgroep van Natuurkoepel vzw werd gevraagd om een inventarisatie uit te voeren in de nabije toekomst.
  3. Bezoekers van het terrein zijn altijd welkom om hun waarnemingen op waarnemingen.be in te voeren.

239635537 10160019635919298 131697917922158766 n

 

Op 21 augustus 2021 rustte deze Spaanse Vlag op een boom.

 

 

 

 

 

 

 

Beheerders van Brun Cornet zijn Ruben en Claude.

 

 

 

Rotersmeers

mooie foto 2020

Het jongste natuurgebied van Natuurpunt Kortrijk is de Rotersmeers. Begin 2016 werd een prachtige natte weide langs de Leie in Bissegem aangekocht. De weide biedt zowel kansen voor fauna als flora. Langs de weide staan verschillende knotwilgen die door de MiNawerkers van de stad Kortrijk werden geknot. Eind april 2016 werd met het snoeihout een houtmijt gemaakt. 

Je kan de natte weide bewonderen vanaf het jaagpad langs de Leie. De weide herken je van tussen de andere weides, door de houtmijt in de weide, de geknotte wilgen en het bordje van Natuurpunt. De dichtsbijzijnde straat is de Rootputstraat.

In juli 2017 werd de natte weide, zonder naam, "Rotersmeers" gedoopt. Een verwijzing naar het vlasverleden van deze weide langs de Leie. Er werden tijdens het maaien in juli 2017 heel veel verschillende soorten insecten gezien in de weide, o.a. een weidebeekjuffer. Dit kleine stukje natuur draagt dus heel veel biodiversiteit in zich, we zullen zorgen dat dit bewaard blijft voor de toekomst.

 

werkdag juli 2017 maaien weidebeekjuffer juli 2017 maaien in Rotersmeers juli 2017 natteweideBissegem3 kikker Rotersmeers juli 2017 bloemen Rotersmeers juli 2017

 

De roestverschijnselen in de kleibodem duiden op ijzerrijke kwel. Dit ijzer kan aanwezige fosfaten in de bodem 'binden' tot ijzerfosfaat. De voedselrijkheid (beschikbaarheid opneembare stikstof en fosfor) bepaalt in grote mate de vestigingskansen van kruidachtige graslandplanten in de vegetatiemat. Een verhoging van de grondwatertafel tot onder het maaiveld zal dit proces mogelijk maken. De kwel spoelt tevens de aanwezige stikstof weg. Soortenrijk grasland en natte ruigte zijn daardoor als natuurstreefdoel haalbaar (misschien zelfs dotterbloemgrasland).
Waar het water gedurende een langere periode boven het maaivlak blijft is rietland of grote zeggevegetatie te verwachten. Naast broedplaats voor riet- en moerasvogels is het tevens een voedselgebied en verplaatsingsroute voor zoogdieren, vogels en insecten. In een rietvegetatie broeden vogels zoals kleine karekiet, rietzanger en watersnip. Bunzing en hermelijn zoeken er naar voedsel en planten zich er ook voort. Een goed onderhouden rietland (voldoende open) draagt bij aan de variatie en kwaliteit van het landschap. De vestiging van wilgen (opschot) dient hier te worden tegengegaan. Het struweel, de knotwilgen, de zomereiken en de bijhorende ruigtezoom versterken het groene netwerk.
Kenmerkende soorten, eigen aan de streek, vinden in dit biodivers stuk natuur een kans tot foeragering, vestiging en voortplanting (vlinders, wilde bijen, zweefvliegen, libellen, kevers, salamanders en andere amfibieën en andere watergebonden organismen, kleine knaagdieren (fruitratje) en vleermuizen, alsook doornstruweelvogels en rietvogels.

Natuurpunt zal de weide stap voor stap gaan inrichten zoals voorzien op het inrichtingsplan hieronder.

 inrichtingsplan Rotersmeers 2016

oude foto vlas in hekkesn leggen

Natuurpunt Kortrijk zorgt voor meer natuur in Kortrijk door de aankoop van 66.000m² natuur in Bissegem, 45.000m² in Stadsgroen Ghellinck en 21.000m² in de Neerbeekvallei.

Wij hebben uw steun hard nodig!

Wij zoeken mensen die mee hun schouders willen zetten voor meer natuur in Bissegem. We hebben veel mensen nodig die 1m² of meerdere m² willen sponseren om de aangekochte gronden te helpen betalen. Aankoop en inrichting kost Natuurpunt 5 euro per m².

Hoe kan je steunen?

Via een storting aan Natuurpunt nationaal:

Wie een fiscaal attest wenst te ontvangen (hiervoor dient er 40 euro op jaarbasis gestort te worden, dit is goed voor 8 m² extra natuur in Bissegem) kan dit via Natuurpunt op: rek. nr. BE56293021207588 op naam van Natuurpunt Beheer vzw – Coxiestraat, 11- 2800 Mechelen. Met vermelding van het gekozen project: project Ghellinck: 5015 of Project Neerbeekvallei: 5014

Via een storting aan Natuurpunt – Kortrijk:

Indien u geen fiscaal attest wenst te ontvangen kan je ook een bijzonder gewaardeerde lokale financiële bijdrage leveren. Maak een bedrag naar keuze over op rek. nr. BE13385052241839 van Natuurpunt Kortrijk. Met vermelding van het gekozen project: project Ghellinck: 5015 of Project Neerbeekvallei: 5014

Waterweelde

Situering en landschap

Samentuin van vrijwilligers op de hoek van de Visserskaai en Theodoor Sevenslaan in Kortrijk.
460 are groen met bloemenweide, 4 moestuinperceeltjes, fruitboomgaard, kleinfruit en ontmoetingsplek.
Vrij toegankelijk op de paden.

 

De tuin

Waterweelde bestaat uit 4 individuele moestuinpercelen, een halfstamboomgaard, kleinfruit, bloemenweide en een centrale ontmoetingsplek. Er staan nog enkele sparren en andere bomen, die gezond genoeg bleken om te laten staan en als herinnering aan het oude sparrenbosje.

 inhuldigingWaterweelde5juni2015

 

Wat vrijwilligers doen

  • paden onderhouden
  • moestuinperceeltjes bewerken
  • fruitbomen en haag snoeien
  • maaien

 

Doe mee

Wil je mee helpen om die nieuwe stukje groen nog groener te maken? En/of wil je ook een eigen moestuinperceeltje? Laat iets van je horen op: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

 

Fauna en flora

merels, vlinders, appelbomen,.... alle waarnemingen zijn welkom op: www.waarnemingen.be

 

Hoe het begon

Er was eens lang geleden de wens om met kerstmis een eigen gekweekte boom in de huiskamer te zetten... Daarom plantten enkele werknemers van Eandis op een stukje overschot grond naast een elektriciteitsgebouw enkele sparren. Het groeide uit tot een sparrenbos, dat na een tijd verwilderde en waarin gesluikstort werd. In 2013 besloot Eandis dat alle bomen moesten sneuvelen voor een gladde steenvlakte. Zonder vergunning en niet naar de wens van enkele buren werd gestart met het kappen van de bomen.

Op initiatief van een buurtbewoonster en met hulp van Natuurpunt Kortrijk en buurtwerkster Valerie, werd enkele maanden later, de buurt uitgenodigd om samen te denken wat er met dit stukje restgrond kon gebeuren. Dankzij buurtwerkster Valerie en Bruno van het OCMW werd er deelgenomen aan de DNA wedstrijd. Dankzij een mooie presentatie in Breda, werd die wedstrijd gewonnen! Zo kregen we 2500 euro om de ideeën te realiseren. Na de nodige toestemming van Eandis, kregen we een bruikleenovereenkomst voor 1 jaar, jaarlijks automatisch verlengbaar. Een tuinontwerper uit de straat tekende een mooi plan. En toen begon het grootte werk: de jongeren van Ak(trac)tie rooiden de zieke en bouwvallige bomen, er werden massa's stenen uit de grond gehaald, er kwam een kastanjehouten omheining, 2 grote tonnen om het regenwater van het Eandis-gebouw op te vangen, bakken voor moestuinen, fruitbomen geplant, paadjes aangelegd en groentjes, kleinfruit en bloemen geplant.

Na wat brainstormen kwam de naam Waterweelde, zo werd plek van het oude verdwenen sparrenbos, herdoopt. Waterweelde was, midden 20ste eeuw, een recreatiedomein die iets verderop langs de Visserskaai lag. Waterweelde krijgt zo een nieuwe betekenis, een weelde langs het water, een weelde aan groentjes, bloemen en fruit, een weelde als nieuwe ontmoetingsplek voor de buurt, ...

Waterweelde18mei2015middeninhuldigingWaterweelde5juni2015groentenfruitbomen

situatie juni 2015: Waterweelde groeit

inhuldigingWaterweelde5juni2015slaplanteninhuldigingWaterweelde5juni2015speech

inhuldiging Waterweelde op vrijdag 5 juni 2015, samen met de buurt, de schepen en Eandis-vertegenwoordiger

IMG2538

 

presentatie van het buurtproject "toekomstig Waterweelde"

voorgesteld aan een jury in Breda voor de DNA-wedstrijd

 

 

 

 

 

 

oudIMG0970

 

Waterweelde mei 2013,

toen het nog een verwaarloosd sparrenbos was,

met veel zwerfvuil en sluikstort

spoorwegberm Aalbeke

Beschrijving: spoorwegbermen te Aalbeke, lijn 75

Grootte: 43.578m2

Ligging: Aalbeke

Toegang: niet

Eigendom: NMBS

Inrichting en beheer: Natuurpunt sinds 1 november 2007

Deze spoorwegberm gelegen in Aalbeke (Kortrijk) tussen Lauwe en Moeskroen, is uitgegroeid tot een rijk biotoop en vormt in het landschap een belangrijke corridor en toevluchtsoord voor heel wat dieren. Met de ondertekening van een beheersovereenkomst tussen Infrabel en Natuurpunt kreeg de berm voortaan een ecologisch beheer. Binnen de spoorwegbermen worden 2 belangrijke beheermaatregelen voorgesteld namelijk hakhoutbeheer en ruigtebeheer. De onderscheiden beheerzones werden afgebakend op basis van de huidige vegetatie en op baiss van de haalbaarheid van het beheer.
 
spoorweg Aalbeke 2007
 
 
De te beheren spoorwegberm ligt op de lijn Kortrijk-Moeskroen, op het grondgebied Aalbeke, ten noorden begrenst door de gemeentegrens met Lauwe (Menen) en ten zuiden met de Risquons-Tousstraat. De totale lengte van de te beheren spoorwegberm bedraagt net geen 2 km.
De spoorwegberm is gelegen in een open landschap, waar akkers en weilanden elkaar afwisselen. Verschillende kleine landschapselementen, zoals poelen, knotwilgenrijen, houtkanten en hagen van onder andere tweestijlige meidoorn sieren het landschap. Ten noordwesten van de te beheren spoorwegberm ligt langs 360m de transportindustriezone LAR-zuid. Langs 400m in het zuidoosten ligt de oude pannenbakkerij Sterreberg, opgericht in 1907. De oude schouwen domineren hier het landschap.
Ten oosten van de spoorweglijn ligt een deel van het Preshoekbos. Er is geen aansluiting tussen de spoorwegberm en het bos. Halverwege de te beheren spoorwegberm is er een aansluiting met het natuurgebied 'Potijzer'. Deze natte bloemenrijke hooilanden omvatten verschillende amfibierijke poelen. 
De brumierstraat loopt over een afstand van 200m lnags de spoorwegberm, wat het beheer aanzienlijk makkelijker maakt. De straat loopt ook 2 keer onder de spoorwegberm door. 
Ter hoogte van de autostrade E17 loopt de spoorweg over een smalle brug. 
 
 
De spoorweg is over het grootste deel van de lengte gelegen op een metershoge talud. Enkel ten noorden van de E17 is de spoorweg gelegen op maaiveldniveau. Om de variatie in vegetatietypen en natuurwaarden te waarborgen is geopteerd om 2 beheermaatregelen te combineren. De keuze voor de beheermaatregelen is gemaakt op basis van de reeds aanwezige vegetatie. Er werd ook rekening gehouden met de aanwezige natuurwaarden die te vinden zijn in de omliggende landbouwpercelen en het anliggende natuurgebied 'Potijzer'. Vanzelfsprekend blijft de keuzen voor opgaande vegetaie ondergeschikte aan de veiligehid van het spoor.
Speciale aandacht gaat uit naar de aanwezigheid van amfibieën in de talrijke poelen gelegen in het nabij gelegen natuurgebied.
Langs de spoorweglijn zijn 2 belangrijke vegetatietypen te onderscheiden, namelijk: ruigte en hakhout. Op basis van deze reeds aanwezige vegetatie werden verschillende zones afgebakend waarbinnen een uniform beheer vereist is.
Er wordt naar gestreefd om op de volledige spoorwegberm een combinatie van een ruigtevegetatie en hakbout te behouden. De ruigtes vormen een belangrijk habitat voor verschillende insecten, waaronder verschillende vlindersoorten. De keuze voor hakhout wordt gemaakt op basis van de aanwezigheid van de eikelmuis, een soort die afhankelijk is van houtkanten en bosranden. Het hakhout en de ruigte vormen ook een belangrijke leefplek voor verschillende vogelsoorten, zoals de nachtegaal die in de streek nog voorkomt.
De combinatie tussen beide vegetatietypen waarborgt de corridorfunctie van de spoorwegberm. Langsheen dit lijnvormige element kunnen verschillende sorten makelijker migreren tussen verschillende belangrijke leefgebeiden.
 
Beschrijving beheertypes:
  • Hakhoutbeheer
    Binnen de eerste 5 jaar worden in functie van de veiligheid alle hoge bomen (van meer dan 5 à 6 jaar oud) op stoven gezet. Dit gebeurt door het kappen van de bomen tot op een hoogte van ongeveer 20cm boven het maaiveld. De grote bomen worden selectief verwijderd op basis van het gevaar dat ze betekenen voor het spoorgebruik en de openheid van de berm die kan bekomen worden. De kaprichting staat steeds lodrecht op de spoorwegrichting. Binnen het eerste jaar worden de grootste bomen verwijderd en de bomen staande langs de afwateringsgrachten doorheen de talud.
    Na deze grote ruiming wordt een cyclus van 8 jaar ingesteld, waarin de (nieuwe) hoge bomen op stoven worden gezet, de uitgeschoten stoven geoogst worden en het hout verhakseld.
    Er wordt steeds in stroken van maximaal 50m gewerkt. De totale lengte die elk jaar gekapt wordt bedraagt 200m waardoor over een periode van 8 jaar de volledige lengte wordt afgezet. 
    Kappen dient te gebeuren buiten het broedseizoen en geruime tijd voor de amfibieëntrek. De beste periode voor dit kappen is december tot eind januari.

  • Ruigtebeher
    De reeds bestaande ruigte wordt afhankelijk van de vegetatie gemaaid met de klepelmaaier of met de bosfrees. Indien realistisch wordt dit maaisel afgevoerd. Er wordt in een cyclys gewerkt van 3 jaar voor de beheerzones 2, 3 en 6. Voor beheerzone 8 en 9 wordt een ruigere vegetatie nagestreefd, waarbij ruigte wordt afgewisseld met struweel. Hier wordt een cyclus van 5 jaar opgenomen.
    Voor de 5-jarige cyclys wordt jaarlijks 1 strook van 160m (of een combinatie van verschillende kortere stroken die samen 160m lang zijn) gemaaid. Over een periode van 5 jaar wordt de volledige lengte verjongd.
    Voor de 3-jarige cyclus worden jaarlijks meerdere stroken voor een totale lengte van 400m gemaaid. De stroken zijn maximaal 100m lang. Over een periode van 3 jaar wordt de volledige lengte verjongd.
    Speciale aandacht gaat uit voor de zomereiken ter hoogte van de beheerlocatie 2 en 3. Er wordt geopteerd om deze te kappen in functie van hakhout. Een andere optie, lijkt na rijp beraad, niet mogelijk. Het behoud van deze verspreid voorkomende zomereiken is noodzakelijk voor de bescherming van de eikelmuis.

  • Andere beheermaatregelen
    Jaarlijks worden ook zwerfvuilopruimacties ondernomen, vooral langsheen de Brumierstraat. Hoewel zich nu nog geen problemen voordoen met exoten zoals reuzebereklauw of japanse duizendknoop, kan overgegaan worden tot de bestrijding indien deze soorten in het desbetreffende gebied verschijnen.
Het hout wordt als brandhout verkocht. De opbrengst gaat naar het reservatenfonds voor de aankoop van nieuwe Kortrijkse natuur.

over ons

Natuurpunt Kortrijk is een lokale afdeling van Natuurpunt vzw die werkzaam is in Kortrijk, natuurlijk inclusief alle deelgemeenten. Natuurpunt vzw is de vereniging voor natuur en landschap in Vlaanderen. Natuurpunt Kortrijk streeft naar een duurzamer Kortrijk in het algemeen en naar betere en meer natuur in het bijzonder. Natuurpunt Kortrijk maakt deel uit van de regionale vereniging Natuur.koepel.